THE SENTENCE* ဝါက်အေၾကာင္း

ဝါက်အေၾကာင္း ေျပာဆုိသည့္အခါ ကတၱား၊ ၾကိယာ၊ ကံ ဟူ၍ အပုိင္းသုံးပုိင္းကုိ အဓိကအားျဖင့္ ေျပာၾကဆုိၾကသည္။ အဂၤလိပ္လုိဆုိလွ်င္ (Sentence= Subject+ Verb+ Object)ဟူ၍ မွတ္မိလြယ္ေအာင္ ဆုိႏုိင္သည္။
တစ္ခါတစ္ရံ Object မပါလွ်င္လည္း ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဝါက်၌ အေျခခံသေဘာအရ ကတၱား (Suject)ႏွင့္ ၾကိယာ (Predicate) ဟူ၍ အပုိင္းၾကီးႏွစ္ပုိင္းရွိသည္ဟုဆုိရေပမည္။
The naming part of the Sentence is Suject. ဝါက်၏ အမည္နာမေဖာ္ျပေသာ အပုိင္းသည္ ကတၱား ျဖစ္သည္္။ The telling part of the Sentence is Predicate.
ဝါက်၏ အေၾကာင္းအရာ ေဖာ္ျပေသာ အပုိင္းသည္ ဝါစက ျဖစ္သည္။
(မွတ္ရန္။ ။ဝါစကၤ၌ ပါေသာ ၾကိယာ- Verb ႏွင့္ ဝါက်အစိတ္အပုိင္းၾကီးျဖစ္ေသာ ဝါစက- Predicate တုိ.မွာ ေရာေထြးစရာ မရွိပါ။ Verb ထက္ predicate က ဝါက်အစိတ္ပုိင္းအေနျဖင့္ ၾကီးမားက်ယ္ျပန္.သည္။
တနည္းဆုိလွ်င္ Predicate ဟု ဆုိလွ်င္ Verb သည္ အက်ဳံးဝင္သည္။) တစ္ဖန္ ကတၱား ဟုဆုိရာ၌ ဝါစကၤ၌ပါေသာ နာမ္- Noun ႏွင့္ နာမ္စား - Pronoun တုိသည္ အက်ဳံးဝင္သည္။

ဝါက်သည္ ေအာက္ပါကိစၥ ေလးခုအနက္ တစ္ခုခုကုိ ေဆာင္ရြက္သည္။
၁။ ေဖာ္ျပခ်က္တစ္ခုကုိျပဳသည္။ = makes a statement.
၂။ေမးခြန္းေမးသည္။ =asks a questiom.
၃။ အမိန္.ေပးသည္ ေတာင္းပန္ခ်က္ျပဳသည္။ =gives acommand or makes a request.
၄။ အံ့အားသင့္စကားကုိဆုိသည္။ =makes an exclamation.
ဥပမာ- 1= Mg Hla goes to school. (Statement)
2= Does Mg Hla go to school? (Question)
3= Please let me go home. 3=Shut the door. (Request)
4= How hot it is! (Exclamation)

ဝါက်အမ်ဳိးအစား သုံးမ်ဳိးရွိသည္။
(1) Simple Sentence.
(2) Compound Sentence.
(3) Complex Sentence. စသည္မ်ားျဖစ္ပါ၏

ဥပမာ-
Mg HLa --------Subject
goes to school -----------Predicate
Mg HLa ---Subject; Does go to school =Predicate
တတိယ ဝါက်ႏွစ္ခုမွာ ေတာင္းပန္ခ်က္ႏွင့္ အမိန္.ေပးဝါက်မ်ားျဖစ္သည့္အတြက္ Subject ကုိ ျမွဳပ္ထားသည္။ သုိ.ေသာ္ Subject မွာ သိျပီးသားျဖစ္သည္။ =(Please Let me go home) (Shut the door)
အာေမၮိတ္ စကာားျဖစ္သည့္ =(How hot it is! ဘယ္ေလာက္ပူပါလိမ့္ )ပူတာကုိ ေျပာမျပႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ပူျပင္းလွသည္ဟုဆုိလုိခ်င္သည္ =It is very hot .အလြန္ပူသည္ ဟူ၍ျဖစ္မည္။ထုိ.ေၾကာင့္ (Subject သည္ It ျဖစ္သည္။ is very hot သည္ Predicate ျဖစ္သည္။)
Subject =the naming part of a sentence.
Predicate =the telling part of a sentence.
Simple Sentence(ရုိးရုိးဝါက်) ဆုိသည္မွာ Finite Verb- အရင္ခံ ၾကိယာ အနည္းဆုံး တစ္ခုသာ ပါရွိသည့္ ဝါက် ျဖစ္သည္။ ဝါက် တစ္ခုထည္းမွာ အဓိကၾကိယာ တစ္ခုထက္ပုိ၍ ပါလွ်င္ ရုိးရုိးဝါက် Simple Sentence မဟုတ္ေတာ့ေပ။ Compound Sentence or Complex Sentence တမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ရမည္။
ဥပမာ-
(1) I am teaching you English and you are Learning English from me.(Compound Sentence)
*I am teaching you English .
*You are Learning English from me.ထုိဝါက်ႏွစ္ခုကို and ႏွင့္ဆက္ထားသည္။ ဝါက်မ်ား၌ သီးသန္. ၾကိယာမ်ားပါရွိသည္ (am teaching and are Learning) စသည္တုိ.ျဖစ္၏ ။

(2) When the thif saw the police officer, he ran away. (Comple Sentence)
*(1) The thif saw the police officer.
*(2) He ran away. ဤဝါက်၌လည္း ဝါက်တုိ ႏွစ္ခုပါသည္။ ထုိဝါက်ႏွစ္ခုကုိ When ျဖင့္ အုပ္၍ ဆက္ထားသည္။--------